بررسی تطبیقی سرزندگی در فضاهای تجاری تاریخی و مدرن شهر تبریز (مطالعۀ موردی: بازار تاریخی و برج بلور تبریز)

Authors

  • فیروز جعفری استادیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
  • لیلا رحیمی استادیار گروه معماری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
Abstract:

سرزندگی محیط‌های شهری موضوعی است که در مطالعات، تحقیقات و پروژه‌های شهرسازی ایران از آن غفلت شده است. امروزه به دلایل گوناگون تأمین نشاط و سرزندگی شهری، به‌ویژه در فضاهای تجاری، به یکی از دغدغه‌های اصلی نظام‌های مدیریت و برنامه‌ریزی شهری در کشورها، به‌ویژه در کشورهای توسعه‌یافته، تبدیل شده است. هدف مقالۀ حاضر، ارائۀ معیارهای سرزندگی فضاهای شهری، سنجش این معیارها در فضاهای تجاری تاریخی و مدرن، و عرضۀ راهکارهایی برای ارتقای این ویژگی در فضاهای تجاری مدرن است. فرض پژوهش این است که میزان سرزندگی در فضای تاریخی بازار تبریز به‌دلیل موقعیت، اجتماع‌پذیری و پیوستگی مجموعۀ فعالیت‌ها بیشتر از فضاهای تجاری مدرن مانند برج بلور است. روش پژوهش توصیفی ‌-استنباطی است. فرضیۀ یادشده با رویکردی قیاسی، نگرشی استقرایی و با بررسی مبانی نظری، ضمن جمع‌آوری اطلاعات با پرسشنامه، آزمون شده است. برای تحلیل آماری داده‌ها نیز از آزمون میانگین و T تک‌نمونه‌ای استفاده شده است. نتایج یافته‌ها نشان می‌دهد بازار تاریخی تبریز به‌عنوان نماد حیات اجتماعی و مجموعه‌ای چندعملکردی، از اجتماع‌پذیری و سرزندگی بیشتری برخوردار بوده؛ اما موقعیت قرارگیری (تداخل حرکت سواره و پیاده) و بی‌توجهی به معیارهای اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی و همچنین انعطاف‌پذیری باعث کاهش سرزندگی در برج بلور شده است. سرزندگی محیط تجاری مستلزم تداوم حضور و فعالیت‌ انسان و ایجاد محیط‌های امن و پیاده‌مدار برای پذیرش بیشتر شهروندان و رونق تجاری است؛ بنابراین، نتایج پژوهش بر لزوم توجه شهرسازان و برنامه‌ریزان به بازیابی مفهوم بازار تاریخی به‌عنوان نماد حیات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی شهروندان در طراحی فضاهای تجاری امروزی تأکید می‌کند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

عوامل مؤثر بر گردشگری مکان‌های تاریخی شهری (مطالعۀ موردی: بازار تاریخی کلانشهر تبریز)

گردشگری امروزه یکی از مسائل مهم و مؤثر اقتصادی و یکی از عوامل برجستۀ ارتباط اجتماعی و فرهنگی است. در این میان، مکان‌های تاریخی، به دلیل نمایش هویت شهرها، از ارزش بسیار زیادی جهت جذب گردشگر برخوردارند، بازارهای سنتی و تاریخی ایران به دلیل توأم‌شدن وجهۀ تاریخی با کاربری تجاری اهمیتی دوچندان برای گردشگران دارند. بازار بزرگ تبریز، که بزرگ‌ترین بازار مسقف جهان است، یکی از این مکان‌های تاریخی و تجاری...

full text

عوامل مؤثر بر گردشگری مکان های تاریخی شهری (مطالعۀ موردی: بازار تاریخی کلانشهر تبریز)

گردشگری امروزه یکی از مسائل مهم و مؤثر اقتصادی و یکی از عوامل برجستۀ ارتباط اجتماعی و فرهنگی است. در این میان، مکان های تاریخی، به دلیل نمایش هویت شهرها، از ارزش بسیار زیادی جهت جذب گردشگر برخوردارند، بازارهای سنتی و تاریخی ایران به دلیل توأم شدن وجهۀ تاریخی با کاربری تجاری اهمیتی دوچندان برای گردشگران دارند. بازار بزرگ تبریز، که بزرگ ترین بازار مسقف جهان است، یکی از این مکان های تاریخی و تجاری...

full text

ارزیابی معیارهای پویایی در بازار تاریخی شهر تبریز

یکی از عناصر مهم کالبدی در شهرهای ایرانی – اسلامی بازارها هستند که از قدمت طولانی برخوردار بوده و نقش مهمی در ساختار اقتصادی و اجتماعی شهرها ایفا نموده‌اند. در جغرافیای شهری ایران شهر و بازار از پیوندهای عمیقی برخوردار هستند. این عنصر از گذشته تابحال علاوه بر کارکردهای اقتصادی و تأمین بخش زیادی از کالاها و خدمات مورد نیاز مردم فضای مهمی برای تعاملات اجتماعی محسوب گردیده و همواره در طول روز پذیر...

full text

ساماندهی حمل‌ونقل کالا در بازار تاریخی تبریز

ساختار بازار تاریخی تبریز به لحاظ دارا بودن گذرهای کم‌عرض و عدم امکان تعریض مسیرها، به لحاظ ساختار تاریخی موجود، دیگر پاسخگوی تردد و حمل‌ونقل کالا نیست. بنابراین هدف اصلی از این تحقیق، ساماندهی حمل‌ونقل کالا در بازار تاریخی تبریز است به‌طوریکه به ساختار تاریخی بازار نیز آسیب نرساند. روش انجام این تحقیق از نوع توصیفی و از نظر هدف کاربردی هست. اطلاعات لازم برای تحقیق حاضر از مصاحبه با خبرگان ...

full text

ارزیابی معیارهای پویایی در بازار تاریخی شهر تبریز

یکی از عناصر مهم کالبدی در شهرهای ایرانی – اسلامی بازارها هستند که از قدمت طولانی برخوردار بوده و نقش مهمی در ساختار اقتصادی و اجتماعی شهرها ایفا نموده‌اند. در جغرافیای شهری ایران شهر و بازار از پیوندهای عمیقی برخوردار هستند. این عنصر از گذشته تابحال علاوه بر کارکردهای اقتصادی و تأمین بخش زیادی از کالاها و خدمات مورد نیاز مردم فضای مهمی برای تعاملات اجتماعی محسوب گردیده و همواره در طول روز پذیر...

full text

معماری میان‌افزا؛ رویکردی میان‌رشته‌ای برای طراحی در بافت تاریخی؛ نمونۀ موردی: مجموعۀ تجاری مشروطه در بافت تاریخی بازار تبریز

بیان مسئله: معماری میان‌افزا در بافت تاریخی، رویکردی بین‌رشته‌ای است؛ به همین دلیل باید در چارچوبی که حاصل تعامل میان معماری، شهرسازی و مرمت است، مورد بررسی قرار گیرد. عدم توجه به این تعامل آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به ارزش‌های بافت‌هایی تاریخی چون بازار تبریز وارد کرده است و مانعی برای تحقق انتظارات از معماری‌های میان‌افزا به آن می‌شود.هدف: هدف این پژوهش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 7  issue 4

pages  41- 56

publication date 2018-04-25

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023